Nakładem Wydziału Sztuki Uniwersytetu Opolskiego ukazała się książka autorstwa absolwenta Instytutu Socjologii, Marcina Deutschmanna, Magdaleny Hlawacz, profesor grafiki interdyscyplinarnej na Wydziale Sztuki oraz Michała Wanke, pracownika Instytutu Socjologii, zatytułowana ” Moving Lab – Sketches on Unboxing European Identity”. Książka stanowi część dwu-tomowego wydawnictwa, pokłosia artystyczno-społecznego projektu FreedomBus, w którym brali udział socjologowie i artyści z UO.
Drugi tom to dokumentacja artystyczna projektu, pod redakcją profesor Anny Bulandy-Pantalacci z katedry Dezajnu Eksperymentalnego Uniwersytetu Nauk Stosowanych w Trewirze. Tom socjologiczny jest jednocześnie art-bookiem; to zbiór szkiców socjologicznych powstałych w wyniku pracy etno- i autoetnograficznej dwojga studentów socjologii, Marcina Deutschmanna i Tetiany Filatovej pod opieką Michała Wanke, którzy podążali za artystami rozpracowującymi kwestie europejskiej tożsamości w “Autobusie Wolności” na trasie z Krakowa (Akademia Sztuk Pięknych) do Trewiru, via Berlin. Zarówno tytuł, jak i podtytuł publikacji (“Research Notes apropos The Freedom Bus Project”) odnoszą się do metody pracy studentów kierunków artystycznych z całej Europy (Irlandia, Litwa, Wielka Brytania, Niemcy, Polska, Luksemburg), która polegała na ciągłym tworzeniu w szkicownikach, które następnie były wystawiane w instytucjach kultury kolejnych odwiedzanych miast,
a finalnie złożyły się na wystawę w “boksach”, które studenci mieli twórczo wykorzystać do przepracowania takich pojęć jak wolność, tożsamość europejska czy pamięć zbiorowa. Projekt wpisuje się w nurt badań metodami zaangażowanymi i opartymi na sztuce. Jak czytamy w recenzji profesor Aleksandry Janik z Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu: “Potrzeba transcdyscypinarności w sztuce oraz w naukach humanistycznych i społecznych jest dla nas tak oczywista jak niemalże nieosiągalna ze względu na sztywne ramy współczesnej akademii. Autorom udało się zrobić coś tak oczywiście prostego, a zarazem niemożliwego dla większości z nas: połączyć analityczny język i aparat pojęciowy socjologii z estetyką, wrażliwością i wyobraźnią sztuk wizualny. Zarówno w pracy badawczej jak i autorskiej i edytorskiej. Tytułowy ‘szkic’ należy potraktować jako wyzwanie dla nas, bo nakreśla kierunek dekompresji hermetycznych dziedzin w stronę rzeczy, które są płodne intelektualnie, zaangażowane społecznie i do tego piękne.”
Projekt i publikacje zostały sfinansowane bezpośrednio z budżetu Unii Europejskiej oraz z budżetu na kulturę kraju związkowego Nadrenii-Palatynatu (w ramach projektu Interreg). Publikacja powstała w ramach działalności stowarzyszenia MovingLab (moving-lab.eu) z Luksemburga, które właśnie rozpoczyna kolejny projekt z udziałem studentów Instytutu Socjologii, specjalności Intercultural Communication,